“Eerste officiële matige vorst zorgt meteen voor problemen op het spoor” staat in de Telegraaf vanochtend.
Een klein beetje rijp op de bovenleiding leidt tot problemen ……….. Het is symptomatisch voor alles wat er fout gaat in dit land. Een kleine tegenslag en oooooooh de zaken werken niet meer. Kijk naar de ziekenhuizen. € 100 miljard per jaar aan deze monsterpost op de rijksbegroting maar o wee als er een paar coronapatienten moeten worden verpleegd, dan is er geen “capaciteit”. Wat doen ze dan eigenlijk wel van die € 100.000.000.000 ?
Redundantie, robuustheid en degelijkheid zijn vervangen door lege verhalen, vergadertijders en “efficiëntie”. Waar vroeger het spoorbedrijf werd gerund door ingenieurs en de treinen gemaakt door de vaklui van Werkspoor, worden de burelen nu bevolkt door consultants (= mensen zonder verantwoordelijkheid maar wel met een grote mond) en bestuurskundigen of economen die niets anders kunnen dan papier produceren en onuitvoerbare plannen bedenken.
Dezelfde faalaanpak is ook te vinden bij andere (semi-)overheidsinstanties waar onkundige “managers”, bijna zonder uitzondering opgeleid in een of andere niet relevante studie, pogen complexe technische of medische problemen op te lossen en dan verzanden in een drijfzand aan plannen en regels die tot niets leiden. Of het nu om ICT systemen, asielcentra of volkshuisvesting gaat, het eindigt altijd met soms volledig falende of ten hoogste gebrekkig werkende resultaten. Verantwoordelijkheid voor het falen wordt afgeschoven. Als het fout gaat blijven de faalhazen zonder gevolgen op hun plek of worden, bij een complete implosie, ergens anders aan een fijne post geholpen, en gaan dan gewoon verder met falen.
Als je deze betonrot analyseert, kom je uiteindelijk uit bij de top van de overheid. Deze is door en door verrot. De grootste rotte plek zit bovenin – de totaal onkundige ex-Calvé personeelszakenmedewerker Mark R. die met leugens, slijmerige praatjes en een totaal gebrek aan visie al meer dan 10 jaren grote schade aan dit land aanricht.
R. omringt zich graag met leeghoofden om, indien gewenst, de schuld voor falen op te kunnen afschuiven. Neem de huidige minister van volksgezondheid (Hugo de J.). Deze nitwit moet zich bij werkelijk alles laten souffleren door een leger aan ongekozen en ingehuurde narren omdat zijn inhoudelijke kennis over volksgezondheid volledig ontbreekt. De beste man kan niets ander dan het doorgeven van wat hem wordt ingefluisterd. Een eigen stem of visie is afwezig. De hoofdverantwoordelijke voor de wanorde (R.) vindt dit uiteraard prima, zo is hij zelf ook.
Een andere typische aanpak van R. is dat hij zijn eigen onkunde als model ziet voor de rest van de overheid. Zo is er de “algemene bestuursdienst”. Dit is een draaimolen voor ambtenaren die hun gebrek aan vakkennis zo breed mogelijk mogen uitsmeren bij alle overheidsinstanties. Dit leidt tot verrassende situaties:
Wie bijvoorbeeld denkt dat de baas van Rijkswaterstaat (RWS) een waterbouwkundig ingenieur is , komt bedrogen uit. In het verleden (de grote jaren van de Nederlandse weg- en waterbouw, met de uitbouw van het snelwegennet en de uitvoering van de Deltawerken als in het oog springende resultaten) was de top van Rijkswaterstaat zonder uitzondering ingenieur. Tegenwoordig gaat dit anders, want beter. De hoogste baas (de directeur-generaal) sinds 2017 is van huis uit een “toerismedeskundige” met een aanvullende opleiding als “organisatiesociologe”. Verdere ervaring deed zij op bij de Algemene Rekenkamer en het ministerie van Justitie.Dit zijn nou niet echt de vaardigheden die je verwacht bij iemand die de hoogste eindverantwoordelijke is voor het beheer van alle wegen, dijken en bruggen in Nederland. Naast haar staat opgesteld de hoofdingenieur-directeur Verkeer- en Watermanagement. Dan denk je meteen aan iemand die in Delft Civiele Techniek heeft gestudeerd, toch? Maar neen, zij studeerde Rechten en Bestuurswetenschappen in Groningen, gevolgd door werk bij een gemeente en het ministerie van economische zaken. Fijn om te weten dat zo’n jurist met kennis van economische zaken het laatste woord heeft bij het beheer van dijken en wegen! Hoe het de rest van de organisatie gaat weet ik niet, maar binnenkort wordt waarschijnlijk de laatste ingenieur het pand uitgejaagd om ruimte te maken voor “diversity officers” en communicatiedeskundigen.
Als een blinde in het duister moet de RWS directie bij het uitvoeren van het werk extern ingehuurde “experts” aansturen. Hoe zij dat doen is volslagen onduidelijk, want controleren of het goed gaat kan de directie niet. Vaak worden dan “andere experts” ingehuurd om de “eerste experts” te controleren. Er ontstaat een circus van externe partijen die onderling babbelen maar nooit verantwoordelijk zijn. Uiteindelijk helpt alles niets, want de verantwoordelijken (de toerismedeskundige en de jurist) zijn nog steeds onkundig om te beoordelen of het goed gaat. In de bedrijfsvoering ontbreekt daarmee de cruciale mogelijkheid tot bijsturing van het primaire proces. De gesloten lus rond het primaire proces wordt daarmee een open lus en elke eerstejaars student regeltechniek kan uitleggen dat dit ongewenst en gevaarlijk is. Maar ja, zo’n technisch verhaal is natuurlijk niet besteed aan de non-valeurs die ik hierboven genoemd heb – zij begrijpen het waarschijnlijk niet eens.
Wat er nodig is in om dit te doorbreken is (om te beginnen) de onmiddellijke verwijdering van Mark R. en zijn trawanten uit de regering. Daarna moeten wij (weer terug) proberen te gaan naar een land waar vakkennis, eerlijkheid, verantwoordelijkheid en langetermijndenken de doorslag geven. De consultants, bestuurskundigen en sociologen moeten weg van de plekken waar vakkennis en inhoud de doorslag geven. Alleen op deze manier zal het lukken om Nederland welvarend, vreedzaam en als fijne plek om te wonen, te houden.
Om bij de spoorperikelen terug te komen, de trein moet weer tegen een stootje kunnen:
Waarom kunnen de Zwitsers wel een trein in de sneeuw, tegen de helling op en bij -30 graden C laten rijden? Als je die vraag kunt beantwoorden ben je al op de goede weg!